Gemeentewapen

Woerden

Gemeentewapen

Het gemeentewapen van Woerden werd bevestigd bij besluit van de Hoge Raad van Adel van 24 juli 1816 en werd toen als volgt beschreven: “van goud, beladen met een geëchiqueerde fasce van lazuur en zilver van drie tires en verzeld van drie lozanjes van sabel, staande twee en chef en een en pointe, het schild gedekt met een kroon en vastgehouden door twee leeuwen, alles van goud”. Hoewel het niet uit de bovengenoemde wapenbeschrijving blijkt zijn de schildhouders, die in de zeventiende eeuw werden toegevoegd, omziend.

Het wapen wordt al sinds 1533 in de stadsrekeningen vermeld, maar uit die tijd zijn geen afbeeldingen bekend. Pas op een noodmunt uit 1575 is het wapen te zien. Het valt op dat de dwarsbalk hier en later ook wel rechts- in plaats van linksgeschuind is. Op het in 1642 in gebruik genomen zegel komen voor het eerst linksgeschuinde lijnen voor. Feitelijk is dit wapen later in 1816 bevestigd, met dien verstande dat de vergezellende ruiten oorspronkelijk blauw waren. Het oudste voorbeeld daarvan bevindt zich in een van de Goudse Glazen uit 1592. Op het diploma uit 1816 komen voor het eerst drie zwarte ruiten voor. Over de achtergronden van deze kleurverandering is niets bekend.

Na de gemeentelijke herindelingen van 1989 en 2001 besloot de gemeenteraad het wapen van de voormalige gemeente Woerden voor de nieuwe gelijknamige gemeente te handhaven.

Literatuur

Z. van Doorn en Nico Plomp “De zegels en het wapen van Woerden” in: E.C.M. Leemans-Prins [red.], Zegels en wapens van steden in Zuid-Holland (Den Haag, 1966), pp 261-270;
N. Plomp, “Het wapen van Woerden“, in: Heemtijdinghen, jg 22 (1986), nr 4, pp. 85-97.