Centraal Magazijn

Centraal Magazijn

De Centrale Magazijnen van Militaire Kleding en Uitrusting, vanaf 1950 in Woerden beter bekend als ‘Depot Retour Goederen (DRG)’ en vanaf de jaren zestig als ’637 Intendance centrale werkplaats’, zijn opgericht in 1873 en waren gevestigd te Amsterdam, Delft en Woerden. De oprichting moet gezien worden als een uitvloeisel van de algehele reorganisatie van het Nederlandse leger, waartoe de ervaringen van de Frans-Duitse oorlog van 1870 aanleiding hadden gegeven. De activiteiten van het Centraal Magazijn te Woerden concentreerden zich tot 1916 in het Kasteel te Woerden. Vanaf 1888 huurde het Departement van Oorlog een deel van de voormalige buitenwal (enveloppe) en een ravelijn achter het kasteel, om het in 1921 aan te kopen. Vanaf 1915 was men begonnen met het bouwen van vele bijgebouwen voor opslag en onderhoud van militaire kleding en uitrusting. In de loop van de jaren verrezen op het terrein een wasserij met ketelhuis, loodsen en werkplaatsen.Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het Centraal Magazijn in 1923, werd het voltallig personeel van het Centraal Magazijn op de foto gezet.

De werkzaamheden van de Centrale Magazijnen waren aanvankelijk het verstrekken van nieuwe kleding aan de elf garnizoensmagazijnen. In het bedrijf werd deze kleding gesneden, waarna de vervaardiging door thuiswerkers geschiedde. Tevens had het magazijn de zorg over het reinigen, herstellen en opslaan van het tentenmateriaal van het leger. In 1915 kreeg het magazijn, als gevolg van de mobilisatie van 1914, de opdracht de wollen dekens, lakens, bedovertrekken, etc. te wassen. Dit had tot gevolg dat in 1916 een moderne stoomwasserij met bijbehorend ketelhuis ingericht werd. Daarna volgden een schoenmakerij, een smederij, zeilmaker, houtbewerkingloodsen en werkplaats voor onderhoud van motoren en auto’s. Het grootste deel van het personeel was uit Woerden afkomstig waardoor het magazijn als werkgever een belangrijke plaats in nam in de gemeente.

De Centrale Magazijnen van Militaire kleding en Uitrusting te Amsterdam, Delft en Woerden stonden onder bevel van de directeur van de Centrale Magazijnen van Militaire Kleding en Uitrusting, die op zijn beurt onder bevel stond van de hoofdintendant. Het Centraal Magazijn te Woerden was een onderdeel van de intendance. Deze dienstvak hield zich, samen met de aan- en afvoertroepen, bezig met de bevoorrading van het leger en maakten deel uit van wat bekend stond als ‘de trein’. Amsterdam was het belangrijkste magazijn en fungeerde kennelijk ook als ‘primus inter pares’ totdat, waarschijnlijk in mei 1892, de leiding over de drie magazijnen werd opgedragen aan de Directeur der Centrale Magazijnen.

In 1980 vertrok het Centraal Magazijn uit het kasteel en werden alle werkzaamheden naar het Defensie-eiland verplaatst. Het Defensie-eiland werd in 2005 door de gemeente Woerden teruggekocht en vanaf 2013 is begonnen met de bouw van woningen ter plaatse.

Archief
  • Archief van het Centraal Magazijn van militaire kleding en uitrusting te Woerden 1878-1976 (W272).
Literatuur
  • W.R.C. Alkemade, “De eerste jaren van het Centraal Magazijn van Militaire Kleding en Uitrusting te Woerden, 1873-1923” in: Heemtijdinghen, jg. 46 (2010), nr 2, pp. 50-64;
  • Jongbloed, drs. H.H. & P. Kloosterboer. Inleiding op de inventaris van het archief van de Koninklijke Landmacht: Motordienst, Intendance en Aan- en Afvoertroepen, 1877 – 1940 (Den Haag 1987).