De voormalige gemeente Reeuwijk heeft gedurende haar bestaan twee officiële gemeentewapens gehad, beide vastgesteld na een gemeentelijke herindeling.

Bij de gemeentelijke herindeling in 1870 werden Reeuwijk en Sluipwijk met een gedeelte van Stein samengevoegd tot de nieuwe gemeente Reeuwijk. De gemeenteraad besloot op 9 juni 1871 dat er een nieuw gemeentewapen moest komen, waarin elementen terug kwamen van de voormalige gemeenten Reeuwijk en Sluipwijk. Zo ontstond het bovenomschreven wapen, dat op 4 november 1871 bij Koninklijk Besluit nr 14 werd vastgesteld. Het werd beschreven als “een horizontaal door midden gedeeld schild, van boven van keel, beladen met een reekop van goud, van onderen van lazuur, beladen met een uil van zilver”.

Het bovenste gedeelte van het wapen, dat met de reekop, was een verwijzing naar de naam Reeuwijk. Deze gedachte ontstond bij het ontwerp van het nieuwe wapen. De voormalige gemeente Reeuwijk had het namelijk altijd gesteld zonder gemeentewapen. De reekop is op tekening omgewend, dat wil zeggen dat deze naar links kijkt.

Het onderste deel van het wapen betrof het wapen van de voormalige gemeente Sluipwijk, zoals dat bij besluit van de Hoge Raad van Adel op 14 juli 1819 was bevestigd. Bij die gelegenheid heeft men waarschijnlijk ten onrechte de uil ten tonele gebracht. Sluipwijk maakte namelijk deel uit van een heerlijkheid, waarvan de bezitters een harpij in hun wapen voerden. Een harpij is een fabeldier, dat bestaat uit de bovenhelft van een vrouw en de onderhelft van een adelaar. In plaats van armen heeft de vrouw vleugels en zij wordt altijd aanziende (van voren gezien) voorgesteld. Misleid door de niet altijd duidelijke lakzegels en door onbekendheid met de heraldiek heeft men destijds het beeld uit het wapen van Sluipwijk voor uil aangezien en analoog aan het oude gezegde “een uil op een turfkluitje” de uil een plaats in het gemeentewapen gegeven.

Na nieuwe gemeentelijke herindeling in 1989 werd dit wapen vervangen door een nieuw, vastgesteld bij Koninklijk Besluit van 7 november 1989, nr 89.027591. 

Het nieuwe wapen kreeg als omschrijving: “doorsneden: I in keel een reekop en -hals van goud II in azuur drie zwemmende woerden van zilver, gebekt van goud. Het schild gedekt door een gouden kroon van drie bladeren en twee parels”.

De samenvoeging in 1989 van de gemeente Reeuwijk en een deel van de gemeente Driebruggen was aanleiding om een nieuw gemeentewapen te ontwerpen. Uiteindelijk werd gekozen voor een gedeeld wapen, samengesteld uit de gemeentewapen van Reeuwijk en dat van Driebruggen. Hierbij mocht de reekop van Reeuwijk als naamgever aan de nieuwe gemeente niet ontbreken. Daarnaast werden de drie woerden van de voormalige gemeente Waarder (daarna gemeente Driebruggen) opgevoerd. De oude gemeenten Reeuwijk en Waarder begrensden aan weerszijden het gebied dat tussen 1989 en 2010 de gemeente Reeuwijk vormde.

Na de gemeentelijke herindeling, waarbij per 1 januari 2011 de nieuwe gemeente Bodegraven-Reeuwijk ontstond, werd al snel gedacht aan een nieuw gemeentewapen. De gemeenteraad besloot op 30 januari 2013 daartoe een officieel verzoek in te dienen bij de Koningin. Bij Koninklijk Besluit van 14 maart 2013, no. 13.000207, werd aan deze wens van de raad gehoor gegeven. Het nieuwe wapen is als volgt beschreven: “Boven in azuur afgebeeld de twee schuingekruiste spaden met daaroverheen een hoed op goud. Onder een gouden reeënkop en –hals op een rode achtergrond. Het wapen heeft een kroon met drie bladeren en twee parels.” De reekop uit de oude gemeentewapens van Reeuwijk keerde daarmee in het huidige wapen terug.

Literatuur

• G.A.F. Maatje en W.R.C. Alkemade “Wat vliegt daar?: een poging tot reconstructie van de wording van het gemeentewapen van Sluipwijk aan de hand van de geschiedenis van de hoge heerlijkheid Vrijenes” in: Jaarboek Centraal Bureau voor Genealogie 48 (Den Haag, 1994), pp. 88-107.