Het gemeentewapen van Oudewater werd bevestigd bij besluit van de Hoge Raad van 24 juli 1816, waarbij het werd beschreven als “van zilver, beladen met een dubbele burgt, waar boven een klimmende leeuw, alles van keel, de leeuw getongd en geklaauwd van lazuur; het schild gedekt met eene kroon met drie fleurons, alles van goud, en vastgehouden door twee klimmende leeuwen in hunne natuurlijke verwen.” In de officiële wapenbeschrijving wordt niet vermeld, dat de kroon tevens twee parels bevat en dat de schildhoudende leeuwen aanziende zijn.

Het huidige stadswapen is duidelijk afgeleid van de vroegere stadszegels. Oudewater behoorde oorspronkelijk tot het Sticht (Utrecht), maar werd in 1281 Hollands gebied. Rond 1265 had Oudewater stadsrechtenverkregen. Na de overgang naar Holland kreeg Oudewater al snel een nieuw zegel. Afdrukken van dit zegel zijn bekend uit 1321. Op dit zegel staat een burcht, waarop een leeuw. Links en rechts van de leeuw staat een aantal bloemen. Op alle latere zegels komt dezelfde voorstelling voor. Het aantal bloemen neemt evenwel in de loop van de tijd af.

Het wapen wordt in de 17e eeuw als zodanig vermeld. De leeuw is de Hollandse leeuw. Oudewater was in 1321 met geldelijke steun van de graaf van Holland versterkt. Het wapen, met daarop de versterkingen en de Holandse leeuw, mag wellicht gezien worden als symbool voor de waakzaamheid tegen Utrecht. Overigens is de gemeente Oudewater in 1970 van Zuid-Holland (weer) overgegaan naar de provincie Utrecht.

Literatuur 

• A.W. den Boer, “De zegels en het wapen van Oudewater“, in: E.C.M. Leemans-Prins e.a., Zegels en wapens van steden in Zuid-Holland (Den Haag, 1966), pp. 181-192.