Lopikerwaard

Lopikerwaard

Wapen van het waterschap

Het wapen van het waterschap Lopikerwaard werd toegekend bij Koninklijk Besluit van 26 juni 1974, nr 21, en werd als volgt omschreven: “gevierendeeld; I en IV in keel een kruis van zilver; II en III in goud een leeuw van keel, getongd en genageld van azuur. Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee parels en gehouden door twee zwanen van zilver, gebekt, getongd en gepoot van keel”.

In 1974 werd waterschap Lopikerwaard opgericht. Het betrof een fusie van het in 1328 opgerichte hoogheemraadschap van de Lekdijk Benedendams en de IJsseldam en een twintigtal waterschappen in de Lopikerwaard. Het waterschap was gevestigd in het oude dijkhuis van het genoemde hoogheemraadschap te Jaarsveld.

De Staten van Utrecht waren vanaf 1528 betrokken bij het hoogheemraadschap van de Lekdijk Benedendams. De Staten hielden als “overheeren” van het dijkcollege toezicht en benoemden vanouds de twee zogenaamde bisschopsheemraden in het college. Echter in het jaar 1648 zouden de banden van de Staten met het hoogheemraadschap nog nauwer worden. In dat jaar kochten de Staten van Utrecht namelijk het burggraafschap en de heerlijke rechten van Montfoort. Hieronder vielen ook het erfdijkgraafschap langs de Lek tussen de Nieuwendam en Schoonhoven, en langs de IJssel tussen de Nieuwendam en Haastrechter Were. Een andere bevoegdheid die de Staten door de koop van de burggraaf van Montfoort overnamen, was het benoemingsrecht van de secretaris en dijkbode.  Kort daarna werd het wapen van de burggraaf op de bodebus van de bode van het hoogheemraadschap vervangen door het Utrechtse wapen. Sindsdien voerde het hoogheemraadschap van de Lekdijk-Benedendams -overigens evenals het hoogheemraadschap van de Lekdijk-Bovendams- hetzelfde wapen als dat van de provincie Utrecht.

Het waterschap Lopikerwaard wilde het wapen van de belangrijke rechtsvoorganger voeren. De Hoge Raad van Adel had hier geen bezwaar tegen en deed de suggestie het wapen te doen vergezellen van een kroon en schildhouders. Gelet op de aard van de instelling van het waterschap kwamen de zwanen hiervoor het meest in aanmerking.

Met ingang van 1994 werd het waterschap Lopikerwaard opgeheven in verband met de oprichting van het Hoogheemraadscshap De Stichtse Rijnlanden.

Archief
  • Archief van het waterschap Lopikerwaard 1974-1993 (H071), invnrs. 40-40a.