Onlangs kreeg burgemeester Patrick van Domburg het eerste exemplaar van de inventaris van het archief van de stad en baronie van IJsselstein (Y001) overhandigd door Frank van Rooijen, de streekarchivaris van het RHC. Het archief bevat de oudste en belangrijkste bronnen van het vroege IJsselstein.

De baronie heeft een merkwaardige geschiedenis. Het bestond uit de stad IJsselstein, het dorp Benschop en Noord-Polsbroek. Sinds 1558 stond het bestuur van de baronie onder de Oranjes. Willem van Oranje erfde het namelijk na het overlijden van zijn vrouw Anna van Egmond. In dezelfde periode wist de baronie een bijzondere, zelfstandige positie te verwerven, los van de gewesten (provincies) in de latere Republiek. Een opmerkelijk gevolg hiervan was dat de baronie kon uitgroeien tot een belastingparadijs. Zo kon het nogal wat uitmaken of men in Noord- of Zuid-Polsbroek woonde! Pas in de Franse tijd verloor de baronie haar bijzondere status.

De nieuwe inventaris beschrijft in het kort de geschiedenis van stad en baronie en geeft een helder en handig overzicht van de archiefstukken. De inventaris is op de website van het RHC te vinden en is integraal doorzoekbaar. Onderzoek doen naar de stad en de baronie kan bij het RHC in Woerden, dat niet alleen dit archief beheert, maar ook archieven van het latere gemeentebestuur, notarissen, waterschappen en diverse organisaties in IJsselstein, Benschop en (Noord-)Polsbroek. Daarnaast heeft het RHC een uitgebreide bibliotheek, met onder meer publicaties over de geschiedenis van deze plaatsen. Voor een beknopt overzicht van de geschiedenis van de baronie, zie de artikelen in de rubriek Lokale historie over IJsselstein en het Huis van Oranje en de baronie als vrijplaats en belastingsparadijs.