Woerden: bevolkingsregisters 1837-1846, 1850-1921

Woerden: bevolkingsregisters 1837-1846, 1850-1921

Het betreft een bewerking van:

Beheersnummer: W002
Archiefvormer: Gemeente Woerden
Inventarisnummers: 214-228, 249, 250, 911-916, 927-932, 934-944, 949-960, 962-970, 988

214-228. Ingekomen stukken bij burgemeester en wethouders, 1837-1846.

214. 1837;
215. 1838;
216. 1839 I;
217. 1839 II;
218. 1840;
219. 1841;
220. 1842 I;
221. 1842 II;
222. 1843 I;
223. 1843 II;
224. 1844 I;
225. 1844 II;
226. 1845 I;
227. 1845 II;
228. 1845 III.

249-250. Ingekomen en minuten van uitgaande stukken bij burgemeester en wethouders, 1852-1853.

249. 1852 aug – 1852 dec;
250. 1853.

911-916. Bevolkingsregister, volgens huisnummering, mei 1850-oktober 1855.

911. Deel I;
912. Deel II;
913. Deel III;
914. Deel IV;
915. Deel V;
916. Deel VI.

927-932. Bevolkingsregister, volgens huisnummering, november 1855-1861.

927. Wijk A, deel I;
928. Wijk A, deel II;
929. Wijk A, deel III;
930. Wijk B, deel I;
931. Wijk B, deel II;
932. Wijk B, deel III.

934-944. Bevolkingsregister, volgens huisnummering, 1862-augustus 1881.

934. Wijk A, deel I;
935. Wijk A, deel II;
936. Wijk A, deel III;
937. Wijk A, deel IIIa;
938. Wijk B, deel IV;
939. Wijk B, deel V;
940. Wijk B, deel Va;
941. Wijk B, deel VI;
942. Wijk B, deel VII;
943. Wijk B, deel VIII;
944. Dienstboden, deel IX.

949-960. Bevolkingsregister, volgens huisnummering, september 1881-1899 (crowdsourcing, aangevuld).

949. Wijk A, deel I;
950. Wijk A, deel II;
951. Wijk A, deel III;
952. Wijk A, deel IV;
953. Wijk B, deel V;
954. Wijk B, deel VI;
955. Wijk B, deel VII;
956. Wijk B, deel VIII;
957. Wijk B, deel X;
958. Wijk A, supplement;
958a. Wijk A, supplement;
959. Wijk B, supplement;
959a. Wijk B, supplement;
960. Dienstboden, volgens datum van vestiging, met klapper.

962-970. Bevolkingsregister, volgens huisnummering, 1900-1921.

962. Deel I;
963. Deel II;
964. Deel III;
965. Deel IV;
966. Deel V;
967. Deel VI;
968. Deel VII;
969. Deel VIII;
970. Dienstboden, volgens datum van vestiging, met klapper.

988. Registers van bevolking in Woerden gelegerde militairen, 1873-1881.

Wijkindeling
In 1854 stelde de gemeente Woerden de wijkindeling van de gemeente vast. Woerden was in twee wijken verdeeld. Wijk A was het gedeelte ten noorden van de Rijn en omvatte het Oudeland en Tournoisveld, het noordelijke deel van de stad en Geestdorp. De nummering begon bij de gemeentegrens met Rietveld, bij de Blokhuisbrug op Tournoisveld en eindigde bij de grens met Harmelen bij de Putcop (einde Geestdorp). Wijk B betrof het deel van de gemeente ten zuiden van de Rijn. De nummering begon bij de grensscheiding met Harmelen (bij Haanwijk) en liep via Breeveld, de Nes en Snel, het zuidelijke deel van de stad, Middelland, Hondshorst, de Hoflanden. Bulwijk en Kromwijk tot de Molenbrug (grens met Barwoutswaarder).

Strafgevangenis / Vrouwengevangenis
Het Kasteel van Woerden fungeerde van juli 1861 tot 1 september 1872 als vrouwengevangenis. Vrouwen uit het gehele land werden naar Woerden gebracht om hier hun straf uit te zitten. Voorheen werden enkel mannen in het Woerdense kasteel gedetineerd; vanaf 1861 betrof het uitsluitend vrouwen. Welke misdaden de gevangen vrouwen gepleegd hadden, staat niet geregistreerd in het ‘bevolkingsregister’, inventarisnummer 940. In de ingekomen stukken bij burgemeester en wethouders zitten opgaven van de mannelijke gedetineerden met datum van ontslag, plaats van bestemming of datum van overplaatsing.

Het in 1862 aangelegde ‘bevolkingsregister’ is niet bijzonder nauwkeurig. De klerk die belast was met het bijhouden van het register baseerde zijn inschrijvingen vrijwel zeker op een ander register. Dat register werd in de gevangenis zelf bijgehouden en periodiek naar het Woerdense stadhuis gebracht. De gegevens zijn vaak niet volledig; in het stadhuis vond men het kennelijk niet noodzakelijk deze aan te vullen door nadere inlichtingen te vragen. Verder zijn de data regelmatig onjuist. Kortom: het is duidelijk te merken dat het gevangenenregister niet als het belangrijkste onderdeel van de gemeentelijke bevolkingsadministratie beschouwd werd.

De eerste gedetineerde vrouwen werden op 15 juli 1861 vanuit Gouda, waar de vrouwengevangenis werd opgeheven, naar Woerden overgebracht. Eind augustus 1872 werden de laatste vrouwelijke gevangenen uit Woerden naar de gevangenis in Den Bosch getransporteerd in verband met de opheffing van de Woerdense vrouwengevangenis.

De plaatsen vanwaar de vrouwen Woerden inkwamen, waren vaak hoofdplaatsen van een kanton. Waarschijnlijk werden ze vanuit een kantonale gevangenis overgebracht naar het Kasteel van Woerden. Al naar gelang hun straf vertrokken ze korte of langere tijd later naar een andere gevangenis of naar een nieuwe woonplaats. Sommige vrouwen overleden in de Woerdense gevangenis; anderen slaagden erin een nieuwe toekomst op te bouwen in Woerden, bijvoorbeeld als dienstbode of echtgenote van een Woerdense man.

Aangezien de beschreven vrouwen uit heel Nederland afkomstig waren en vaak kort in Woerden bleven, is het nuttig om het ‘gevangenisregister’ via internet beschikbaar te stellen. Het komt voor dat genealogen een bepaalde voormoeder enige tijd ‘kwijt’ zijn, zonder te weten waar ze gebleven is. Wellicht kan dit ‘gevangenisregister’ onverwachte verrassingen opleveren.

Opgenomen zijn de naam, geboortedatum en geboorteplaats van de gedetineerden alsmede de plaatsen en data van binnenkomst en vertrek in en uit de gevangenis. Dit zijn de gegevens zoals ze in het gevangenisregister vermeld staan. Wat voor alle bevolkingsregister geldt, geldt zeker voor dit register: de gegevens zijn niet honderd procent betrouwbaar en vereisen controle.