Het archief van de rooms-katholieke parochie van Sint Victor te Benschop is nu toegankelijk. De inventaris, het overzicht van archiefstukken, is onlangs voltooid en inmiddels op onze website te vinden. Met dit nieuwe overzicht zijn de belangrijkste bronnen aangaande deze Benschopse kerkgemeenschap, voor de periode 1795 tot en met 2010, toegankelijk gemaakt.

Na de Reformatie moeten Benschopse katholieken eeuwenlang uitwijken naar omliggende plaatsen om mee te doen aan de mis en de rituelen. In de Franse Tijd ontstaat er ruimte om het katholicisme weer openlijk te belijden. Na inspanningen van de gemeenschap komen er in 1810 een nieuw kerkgebouw en pastorie. In de decennia daarna groeit de gemeenschap en is er een nieuwer, groter kerkgebouw nodig. Het ontwerp van de nieuwe kerk komt van de architect Alfred Tepe, die tevens de basiliek van de Heilige Nicolaas in IJsselstein ontwierp. De nieuwe kerk wordt in 1888 ingewijd en bevat onderdelen van de oude kerk, zoals de steen met het bouwjaar, het kruis dat op de kerk had gestaan en een marmeren wijwaterbak. Jaren later, in 1896, komt er ook een nieuwe pastorie gereed. In de jaren 1970 is een grote restauratie van het kerkgebouw nodig, waarbij het interieur en de indeling van de kerk worden aangepast aan nieuwe liturgische maatstaven. In 2008-2012 worden kerk en pastorie wederom onder handen genomen.

Het kerkbestuur van Benschop is altijd eenvoudig gebleven. Zelfs toen het Tweede Vaticaans Concilie van 1962-1965 meer ruimte bood voor parochiebesturen, blijft in Benschop altijd een kerkbestuur bestaan met de pastoor als voorzitter. Eind twintigste eeuw blijkt het voor veel kleinere parochies in Nederland lastig om zich staande te houden. Net als andere katholieke gemeenschappen, ziet ook de Benschopse parochie zich genoodzaakt om te fuseren met naburige kerken. Uiteindelijk leidt dit ertoe dat de parochie van Sint Victor te Benschop in 2010 opgaat in de parochie Heilige Drie-eenheid.

De nieuwe inventaris voor de Sint-Victor-parochie (beheersnummer L190) geeft een helder en handig overzicht van de archiefstukken. Daarnaast bevat het een historisch overzicht van de kerk en haar gemeenschap. De inventaris is op de website van het RHC te vinden en is, zoals al onze inventarissen, integraal doorzoekbaar. Het toegankelijk maken van dit archief is onderdeel van een groter project om de archieven van katholieke gemeenschappen in ons werkgebied te ontsluiten. Veel van deze kleine parochies zijn inmiddels opgegaan in grotere parochies. Het loont daarom om de archieven van de eerdere parochies te ontsluiten, omdat daarmee een periode van kleinere katholieke gemeenschappen afgesloten wordt.

Het RHC beheert allerlei archieven van overheden, kerken en andere organisaties in de gemeenten Bodegraven-Reeuwijk, IJsselstein, Lopik, Montfoort, Oudewater en Woerden. Voor alle kerkgenootschappen geldt dat zij meerdere maatschappelijke functies hadden. Behalve de eredienst en strikt kerkelijke taken, waren ook armenzorg en onderwijs zaken waarvoor parochies en gemeenten zich inspanden. De kerkarchieven vormen daarmee een cruciaal onderdeel om het verleden volledig(er) te begrijpen. Naast archieven heeft het RHC een uitgebreide bibliotheek, met publicaties over de geschiedenis van deze plaatsen en kerken. Voor een beknopt overzicht van de geschiedenis van Benschop en de kerken, kijk vooral verder in de rubriek Lokale historie.