Op 29 juni 1883 overleed in zijn woning te Driebruggen Jan Jacob Rombach, 70 jaar oud. Vanaf 1836 had deze uit Dordrecht afkomstige arts gewerkt als dorpsdokter van Waarder en Lange Ruige Weide. Met zijn dood brak er voor deze twee gemeentes een periode aan, waarin de gezondheidszorg erg kwetsbaar werd. In Waarder woonde dan wel een vroedvrouw, die bij bevallingen kon assisteren, maar al er ernstige ziektes of ongevallen ontstonden was men aangewezen op dokters uit Bodegraven, Woerden of Oudewater.

Dat ging enige tijd goed, totdat in 1886 ook de vroedvrouw vertrok. Om een oplossing te vinden voor het gebrek aan medische hulp in de twee dorpen nam het gemeentebestuur van Waarder het initatief en stelde het aan de collega’s van Lange Ruige Weide voor gezamenlijk een dokter te benoemen en voor hem een woning te bouwen. Goede betaling en een huis waren belangrijke voorwaarden, die een kleine plaats moest garanderen om een dokter te kunnen ‘lokken”. De dokter zou voor een deel van zijn tijd tot gemeentearts voor Waarder en Lange Ruige Weide worden benoemd: hij moest dan voor de gemeente inentingen verrichten, lijkschouwingen doen en de medische zorg voor de armen op zich nemen. Daarvoor betaalde de twee gemeenten hem, zodat hij een vaste bron van inkomsten zou hebben. Een huis was echter niet voorhanden.

De twee gemeenteraden besloten in januari 1887 gezamenlijk een dokter te benoemen en een huis voor hem te laten bouwen. Er diende zich een arts-assistent uit het Academisch Ziekenhuis in Utrecht aan voor de functie, J.A.Th. Ligterink, die zich per 1 oktober 1887 zou vestigen. Om hem te huisvesten kochten de gemeentes begin 1888 voor 1100 gulden een stuk grond aan de Kerkweg in Driebruggen. De Oudewaterse architect Van Wijngaarden maakte een bestek en tekening op basis waarvan de Waarderse timmerman Jan Pot Boot voor bijna 7000 gulden een dokterswoning bouwde, zoals die momenteel nog voor een groot gedeelte als gemeentelijk monument aanwezig is.

De Gemeenschappelijke Geneeskundige Dienst heeft 75 jaar bestaan. De opeenvolgende dokters bleven in de eerste jaren van het bestaan van de dienst nooit langer dan een paar jaar in Driebruggen: zodra ze wat ouder waren en een groter gezin te onderhouden kregen, vertrokken ze naar lucratiever standplaatsen. Een arts, dokter Wilhelm Poolman, bracht het zelfs nog tot landelijke bekendheid als oprichter van de eerste Zuid-Hollandse Groene Kruisvereniging. Pas in de jaren ’30 werd het verloop minder: de in 1932 benoemde dokter K.P. Kühler bleef tot 1949 in functie en zijn opvolger J.A. Heckman vertrok in 1962. Na diens verhuizing besloten de twee gemeentebesturen de Gemeenschappelijke Geneeskundige Dienst per 6 april 1962 op te heffen.

Archieven:

• Archieven van de gemeente Lange Ruige Weide, 1600-1938, m.n. inv.nrs. 344-350.

Literatuur:

• W.R.C. Alkemade ’75 jaar dokteren in Driebruggen: de gemeenschappelijke geneeskundige dienst Lange Ruige Weide-Waarder, 1887-1962′ in: Heemtijdinghen, jrg. 32 (1996), nr 4, p. 69-80.
• H. Blijham ‘Huisarts in oorlogstijd, een populair verslag’ in: Heemtijdinghen, jrg. 40 (2004), nr 4, p. 82-90.