Sinds kort staan de indexen voor de volkstellingsregisters van ons werkgebied online. Het gaat om belangrijke bronnen voor bevolkingsregistratie voor de periode 1825-1857.

Volkstellingen zijn van alle tijden. Vaak was de belastingheffing een reden voor de overheid om tellingen te houden onder de bevolking. Met ‘de’ volkstelling wordt gedoeld op landelijke tellingen die in Nederland in de negentiende en twintigste eeuw gehouden zijn. Per gemeente werden allerlei gegevens over de inwoners genoteerd, de vragenlijsten werden in de loop van der tijd steeds verder uitgebreid. De eerste telling vond plaats in 1825, de laatste in 1971. Grofweg werd er elke tien jaar een volkstelling gehouden.

De nieuwe indexen beperken zich tot de eerste helft van de negentiende eeuw. De reden daarvoor is dat vanaf (circa) 1850 er bevolkingsregisters zijn gevormd, waar genealogen doorgaans meer mee gebaat zijn. Volkstellingsregisters en bevolkingsregisters lijken erg op elkaar qua informatie. Met beide bronnen krijgt men een idee van wie waar, wanneer en met wie ergens woonde. Maar de bevolkingsregisters zijn gedetailleerder. Waar volkstellingsregisters vooral een momentopname geven, krijgt men aan de hand van bevolkingsregisters een beter beeld van allerlei veranderingen die optreden (verhuizingen, overlijden, enzovoorts). Ook bevatten bevolkingsregisters vaak informatie die meestal niet meegenomen werd in de volkstellingsregisters, zoals over religie en beroep.

Evengoed zijn de volkstellingsregisters erg waardevol, omdat er voor de eerste helft van de negentiende eeuw vrijwel geen andere bevolkingsregistratie was. Met de nieuwe online indexen kunnen onderzoekers – naast de al ontsloten bevolkingsregisters en andere genealogische bronnen – nu ook makkelijk putten uit deze bron.