Het archief van de rooms-katholieke parochie van de Heilige Bonaventura te Woerden, en haar voorgangers, is nu toegankelijk. De inventaris, het overzicht van archiefstukken, is onlangs voltooid en inmiddels op onze website te vinden (klik op het plaatje naast Toegang). Met dit nieuwe overzicht zijn de belangrijkste bronnen aangaande deze Woerdense kerkgemeenschap, van 1653 tot en met 2011, toegankelijk gemaakt. Eerder deze maand werd het archief officieel door de parochie Pax Christi, waar de Bonaventurakerk sinds 2012 onder valt, aan het RHC in bewaring gegeven.

Tijdens de Reformatie werd in Woerden de Petruskerk door de protestanten ingenomen en werd het uitoefenen van de katholieke godsdienst verboden. De eerste, nieuwe katholieke kerk was een schuilkerk aan de Lange Groenendaal, geschonken door de brouwer Jasper Hendriksz van Nes. Diens zoon, de franciscaner pater Dominicus van Nes, werd de eerste pastoor. Van Nes senior was vaker beschermheer geweest van de katholieke gemeenschap. Al sinds 1628 had hij zijn huis opengesteld, zodat rondtrekkende paters de mis konden lezen.

In de achttiende eeuw verminderden de beperkingen voor katholieken. De schuilkerk werd vervangen door een nieuw kerkje, eveneens in het verborgene, maar groter en beter ingericht. Deze kerk, in 1843 uitgebreid en verbouwd, bleef in gebruik tot 1892. In hetzelfde jaar werd de Sint-Bonaventurakerk ingewijd en in gebruik genomen. De kerk werd ontworpen door Nicolaas Molenaar, een leerling van de bekende architect Pierre Cuypers.

De nieuwe inventaris voor de Bonaventura-parochie (beheersnummer W141) geeft een helder en handig overzicht van de archiefstukken. Daarnaast bevat het een historisch overzicht van de kerk en haar gemeenschap. De inventaris is op de website van het RHC te vinden en is, zoals al onze inventarissen, integraal doorzoekbaar. Het archief onthult de ontwikkeling en groei van de statie, die in 1859 tot parochie werd verheven. Het ‘rijke Roomse leven’ van het eind van de negentiende eeuw en de eerste helft van de twintigste eeuw liet ook zijn sporen in de documenten na. Over de vele verenigingen en broederschappen, de zorg voor de armen en het rooms-katholiek onderwijs, maar ook over de ontwikkeling van de kerk na het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) en de perikelen rondom de restauratie van de Bonaventurakerk in de jaren 1991-1993 is veel informatie te vinden.

De inventaris voor de Bonaventura-parochie is onderdeel van een groter project om de archieven van katholieke gemeenschappen in ons werkgebied te ontsluiten. Veel van deze kleine parochies zijn inmiddels opgegaan in grotere parochies, zoals Pax Christi. Het loont daarom om de archieven van de eerdere parochies te ontsluiten, omdat daarmee een periode van kleinere katholieke gemeenschappen afgesloten wordt.

Het RHC beheert allerlei archieven van overheden, kerken en andere organisaties in de gemeenten Bodegraven-Reeuwijk, IJsselstein, Lopik, Montfoort, Oudewater en Woerden. Voor alle kerkgenootschappen geldt dat zij meerdere maatschappelijke functies hadden. Behalve de eredienst en strikt kerkelijke taken, waren ook armenzorg en onderwijs zaken waarvoor parochies en gemeenten zich inspanden. De kerkarchieven vormen daarmee een cruciaal onderdeel om het verleden volledig(er) te begrijpen. Naast archieven heeft het RHC een uitgebreide bibliotheek, met publicaties over de geschiedenis van deze plaatsen en kerken. Voor een beknopt overzicht van de geschiedenis van Woerden en de kerken, kijk vooral verder in de rubriek Lokale historie.